MAASTRICHT – Politie en justitie in Limburg hebben meer dan vijftien boetes opgelegd aan sekswerkers die bleven doorwerken ondanks het verbod op sekswerk tot 1 september om verspreiding van het coronavirus te voorkomen. Het totaalbedrag van de opgelegde boetes bedraagt ruim 20.000 euro, meldt het Openbaar Ministerie.
Vanaf begin april waarschuwt de gemeente sekswerkers die hun diensten aanbieden via advertenties op internetsites. Prostituees die het verbod overtreden krijgen een boete. De hoogte van de boetes varieert van 400 tot 4000 euro. In mei hebben politie, de Limburgse gemeentes en het OM diverse controles uitgevoerd in heel Limburg.
In de bordelen met een vergunning werden geen overtredingen geconstateerd. Er was dus in alle beboete gevallen sprake van zogenoemde illegale thuisprostitutie, iets wat sowieso niet is toegestaan, of illegale escortservice. Bij een van de sekswerkers werd een bedrag van 15.000 euro gevonden. Dat bedrag is op verdenking van witwassen in beslag genomen.
Het uitvoeren van sekswerk is tot 1 september verboden, omdat het een contactberoep is.
Veilig en verantwoord sekswerk is wel degelijk mogelijk, ook in tijden van corona. Daarvan wil belangenvereniging Red Light United de overheid overtuigen met een donderdag gepresenteerd plan. ‘Wees creatief. Kies een goede positie.’
Seks op anderhalve meter afstand is onmogelijk, maar de sekswerker heeft genoeg mogelijkheden om haar werk in deze tijd van corona veilig te doen: ‘Seks met de gezichten afgewend van elkaar of met de rug naar de klant toegekeerd.’ Red Light United, de belangenvereniging van sekswerkers op de Wallen, heeft een plan geschreven om de overheid te overtuigen dat een sekswerker op een veilige en verantwoorde manier het beroep kan uitoefenen.
In het plan staat een protocol waaraan de sekswerker zich moet houden: van de gebruikelijke RIVM-maatregelen tot het aan de deur meten van de temperatuur van de klant en het dragen van latexhandschoenen en mondkapjes door zowel de sekswerker als de klant. Orale seks en zoenen zijn, aldus het protocol, niet toegestaan.
Wegkijken
Om risico op verspreiding van het virus in te perken, zijn alleen bepaalde standjes gepermitteerd waarbij men van elkaar wegkijkt. Zo is ‘doggystyle’ wel toegestaan maar de ‘missionaris’-stand niet. “Wees creatief. Kies een goede positie,” zegt Felicia Anna, voorzitter van Red Light United.
Sekswerkers moesten net als kappers, schoonheidsspecialisten en masseurs per half maart stoppen met hun werkzaamheden. Veel mensen in contactberoepen konden 11 mei weer werken, sekswerkers en sportscholen mogen daarentegen tot 1 september niet aan de slag. Er zou bij sekswerk een hoge inspanning worden geleverd waarbij men ‘meer en krachtige druppels’ uitstoot waarin het virus zou kunnen zitten.
Maar ‘sekswerk op de Wallen is iets anders dan een zwoele vrijscène uit de Titanicfilm’, aldus de belangenvereniging. Het ‘is niet te vergelijken met een reguliere vrijpartij of work-out in een sportschool’. Het werk vraagt ‘weinig fysieke inspanningen, is klinisch en enigszins afstandelijk en met veel oog voor hygiëne’. Bovendien is het slechts één-op-ééncontact en duurt een bezoek aan een raamprostituee op de Wallen gemiddeld een minuut of zeven, aldus de belangenvereniging.
Illegaal doorwerken
Wachten tot 1 september is voor hen ‘geen optie’. Uit financiële nood werken sommige sekswerkers, ondanks de financiële steun vanuit de TOZO-regeling voor zelfstandigen, illegaal door. “En dat zullen er meer worden. Het is een illusie te denken dat sekswerk stopt,” zegt Felicia Anna.
Controle of de sekswerkers zich wel aan het voorgeschreven protocol houden, ligt wat moeilijk, erkent Felicia Anna. “Het is een kwestie van vertrouwen. Van een masseuse weten ze ook niet of die wel elke keer de handdoek verschoont.”
Werkloze sekswerkers zien met lede ogen aan hoe andere contactberoepen weer mogen beginnen. Op de rosse buurt in Groningen denken ze de oplossing te hebben gevonden om virusvrij aan de slag te kunnen.
Twee jongens fietsen met een sporttas op het stuur voorbij, een bouwvakker stapt met een douchewand over zijn schouder een van de lichtroze geschilderde huisjes binnen. Veel meer actie is er even niet op de Nieuwstad, de rosse buurt van Groningen. Geen auto’s die stapvoets voorbijrijden, geen dames die vanaf hun hoge krukken klanten naar binnen proberen te krijgen.
Illegaliteit
,,Saai en doods. Andere woorden heb ik er niet voor”, zegt Aagje Split, die als eigenaar van tientallen panden de grootste speler is op de Nieuwstad. Officieel is er op dit moment geen prostitutie in de stad. De tippelzone aan de Bornholmstraat werd immers een jaar geleden al gesloten. ,,Maak je geen illusies, in de illegaliteit wordt er gewoon doorgewerkt”, zegt Split. ,,Hoe langer dit duurt, hoe erger dat wordt. De dames zitten in geldnood.”
De bijna honderd peeskamers op de Nieuwstad gingen op 15 maart op slot, als onderdeel van de coronamaatregelen. Daarmee raakten tientallen buitenlandse vrouwen ontheemd, omdat ze hun werkplek – die ze huren van uitbaters als Split – veelal ook als slaapplaats gebruiken.
Contact met klanten
Het leeuwendeel van de dames reisde toen het nog kon naar familie in landen als Roemenië, Bulgarije, Hongarije en de Dominicaanse Republiek. De rest heeft onderdak gevonden bij vrienden en kennissen in de stad. Een deel van hen werkt illegaal door. ,,Op straat, of ze spreken af bij klanten thuis”, zegt Split. ,,De vrouwen werken hier vaak al jarenlang. Ze hebben een klantenkring opgebouwd met wie ze in contact staan.”
Zo gaat het inderdaad, zegt de Dominicaanse Ana (niet haar echte naam), die normaal gesproken een van Splits kamers huurt, maar nu in een recreatiewoning verblijft. ,,Direct toen onze business werd gesloten, kreeg ik allemaal berichtjes van klanten of we konden afspreken. Ik doe dat niet, uit angst voor het virus. Ik stop niet mijn hoofd in de bek van de wolf, zoals we dat in mijn land zeggen. Maar er zijn zeker vrouwen die erop ingaan, want hoe kom je anders aan geld?”.
‘Financieel kapot’
Sekswerkers hebben net als andere zelfstandigen die geraakt worden door de coronacrisis recht op hulp van het rijk, maar er is maar een klein deel dat daadwerkelijk betaald wordt, zegt Split. Voorwaarden zijn dat je een Nederlands bankrekeningnummer hebt en je moet hier een woonadres hebben. ,,De meesten hebben geen van beide”, zegt de uitbater. De Duits-Hongaarse Jessica (ook niet haar echte naam) voldoet wel aan beide voorwaarden. ,,Ik heb een aanvraag gedaan, maar nog geen cent gekregen. Laat mij maar weer gewoon aan het werk gaan”, zegt Jessica. ,,Want zo ga ik financieel kapot.”
Weer beginnen kan prima, gelooft Split. Ze wijst op andere contactberoepen als kappers, tatoeëerders en fysiotherapeuten die sinds vorige week weer klanten ontvangen. Sekswerkers zitten in dezelfde categorie als sportscholen en sauna’s. Die mogen – tenzij het uit de hand loopt met nieuwe besmettingen – op 1 september herstarten. ,,Waarom dan pas? Net als bij kappers gaat het hier om één op één contact. Hygiëne staat in onze sector juist al heel hoog in het vaandel.”
Actievoeren
Haar huurders zijn inmiddels bereid om actie te gaan voeren om weer te mogen beginnen, zegt ze. Zelf heeft ze een mail gestuurd aan burgemeester Koen Schuiling en minister Martin van Rijn (Medische Zaken) heeft ze uitgenodigd voor een werkbezoek. Van beiden heeft ze nog geen reactie.
,,Dan zelf maar actie ondernemen”, zegt Split, doelend op de constructie die ze heeft laten bouwen voor het bed op Nieuwstad nummer 56. Op het voeteneind is een met rode lampjes beplakte plexiglazen wand gemonteerd, met enkele gaten er in. ,,Sexyglas, hebben we het genoemd. De vrouw aan de ene kant van de wand, de klant aan de andere kant, dat is het idee.” De coronaproof-kamer is bedoeld om op een ludieke manier de aandacht te vragen voor de situatie van haar sector, geeft Split toe. ,,Maar ons punt is heel serieus. Waarom andere beroepen wel en wij niet? Met een paar ingrepen is ook dit werk virusvrij uit te voeren.”
Tijdens de lockdown tijdens deze corona crisis heeft ook de prostitutiebranche grote last. We kregen in onze contact met dames van plezier, Meesteressen, kinkygirls, adverteerders de meest uiteenlopende dingen te horen waarmee zij geconfronteerd worden. Hieronder een opsomming van een aantal zaken:
Meerdere dames van plezier en Meesteressen gaven het volgende aan; klanten of mannen die een afspraak willen, die een foto van hun geslachtsdeel per email of what’s app sturen en dan teksten erbij als: mis je deze lekkere lul niet? Wanneer kunnen we afspreken want ik weet dat je deze geile pik mist? Waarom hoor ik niets van je, want mijn pik wacht smachtend op jou! Ik betaal je 100 extra als mij nu weer lekker gaat verwennen, je hebt het ook nodig toch? En ga zo maar door.
Dames zitten in het algemeen niet op foto’s van lichaam en zeker niet het geslachtsdeel van een man te wachten. En het is een beroep waarbij ze aan de inkomsten denken en hooguit een klanten vriendelijk of aardig vinden of een sexsessie of sm sessie een keer leuk kunnen vinden. Maar daarbuiten is niet voor niets amper contact. Zij hebben immers ook een priveleven.
Het komt maar niet op de agenda in de politiek. Of wellicht juist wel, dat banken in opdracht van de Nederlandse bank prostituees en vergunde sexbedrijven stelselmatig blijven weigeren als klant, of hun rekeningen of pinautomaat contracten opzeggen. Ja u leest het goed, anno 2020 worden bedrijven die legaal zijn en ook nog in de meest streng gecontroleerde branche qua afgeven vergunning, controle via BIBOB, handhaven vergunning, van hogerhand geweigerd. Terwijl de overheid en de Belastingdienst de geldstromen transparant willen hebben. Hoe dan? Zonder pinapparaat of bankrekening wordt deze branche het contante geld circuit in gejaagd. Met alle gevolgen van dien.
Wijlen Burgemeester Eberhard van der Laan was voor zijn ziekbed en overlijden druk bezig met de Minister om voor de prostitutiebranche te vechten, om normaal bankverkeer te kunnen doen en ook recht op lening of hypotheek te hebben.
Mariska Majoor, oud-sekswerker en oprichter van het Prostitutie Informatie Centrum schreef het boek De Wallen. Toekomst van ons verleden. Een boek over haar jaren op de Wallen en de veranderingen die de buurt heeft ondergaan.
Mariska Majoor, tijdens een actie van sekswerkers op de Amsterdamse Wallen in 2015.
De Wallen en haar historie worden geschetst aan de hand van een wandeling. Mariska Majoor (52), oud sekswerker, loopt samen met haar 22-jarige dochter Robin een rondje door de rosse buurt en spreekt er met aloude bekenden – de glazenwasser, sekswerkers, de wijkagent en de raamexploitant.
‘De Wallen zijn als een school voor mij. Ik leer dagelijks iets nieuws,’ zegt Nigel de glazenwasser die er menig raam heeft gelapt.
Sekswerker Jade van het bordeel My Red Light, die het naar haar zin heeft op de Wallen, rept over kwetsende opmerkingen van toeristen: “Je kunt aan de gezichten van mensen zien hoe ze over je denken. Van sommige gezichten druipt de walging af.”
Pooiers en gouden kettingen
In het boek – met daarin foto’s van haar dochter Robin – loopt Majoor door de Monnikenstraat, Gordijnensteeg, Bloedstraat langs peeskamers met daarin ‘pijnlijk uitziende werktuigen’ van vrouwen die SM aanbieden en langs de Molensteeg waar in de jaren negentig vrouwen hardhandig gedwongen werden tot sekswerk door de ‘ellendige’ Turkse en Joegoslavische pooiers die er rondliepen.
Raamexploitant Jan Broers weet wel hoe het er vroeger aan toeging. ‘De jongens reden met gouden kettingen om en in dikke auto’s de gracht over om hun meissies af te zetten. Open en bloot, geen haan die ernaar kraaide. (…) Ja, er kreeg er wel eens een een draai om de oren als ze geen zin had om te werken, maar zo ging dat.’
Vanaf de Febo vervolgt ze haar weg naar de ‘pillenbrug’ waar de handel in drugs floreerde. Het deel van de Wallen waar het vroeger nogal ruig was, is nu ‘schoon, veilig en braaf’. ‘Ik mis het rauwe randje,’ schrijft Majoor, die in deze buurt in de jaren tachtig achter een raam zat. Toen ze ermee stopte, richtte ze enkele jaren later het Prostitutie Informatie Centrum op waar zowel toeristen als sekswerkers langs kunnen komen voor informatie.
Aloude ziel
De aanleiding voor het boek zijn de ontwikkelingen op de Wallen. “Ik krijg er buikpijn van als er gevraagd wordt of raambordelen wel van deze tijd zijn. Ik had geen zin om weer een brief te sturen en besloot het groter aan te pakken. Dit boek is geen opgeheven vinger. Eerder een nostalgische terugblik en een ode aan die aloude ziel.”
Majoor wil in haar boek stilstaan bij zowel de goede als de negatieve kanten van de Wallen, zegt ze. “Het opknappen van straten en panden is goed gedaan. Ook de misdaad en mensenhandel, waarbij iemand een ander met geweld tot sekswerk dwingt, moeten worden aangepakt. Maar tijdens het 1012 project zijn ze met een bulldozer door de buurt gegaan zonder oog te hebben voor de sekswerkers. Het project zorgde voor een negatieve kijk op de Wallen. De seksindustrie wil er echter niet weg en de bewoners ook niet. Laat de buurt nu blijven wat het is en laat niet één partij wijken. Pak alleen wel de misdragingen van toeristen aan, via apps, folders, borden en hosts op straat.”
Rood lampje
Het boek met interviews en de wandeltocht wordt aangevuld met persoonlijke anekdotes uit haar tijd achter het raam. In een van die anekdotes vertelt ze dat ze een fototoestel van een fotograferende toerist afpakt en het rolletje uit zijn camera trekt en in de gracht gooit.
Haar boek werd afgelopen woensdag overhandigd aan burgemeester Halsema op de lege Wallen. “Het was bizar om op die lege grachten te lopen. Nu zag je goed hoe belangrijk sfeer is. Voor sommige bewoners is het een oase van rust. Zij kunnen op hun stoepje zitten. Maar niet iedereen is er blij mee. Ook zijn er mensen die het doods vinden.”
Het boek eindigt met een opmerking van een bewoner die de Wallen beschrijft als een historische stad waar de ziel uit is. ‘Straks heb je hier alleen nog maar een etalagepop achter een raam zitten, met één rood lampje dat een knipoog moet voorstellen naar de rosse buurt van vroeger.’
‘De Wallen. Toekomst van ons verleden’ van Mariska Majoor kost 19,95 euro.
De actie van het EO-jongerenmerk BEAM en het Leger des Heils voor mensen in de prostitutie die vanwege de coronacrisis geen inkomsten hebben, heeft ruim 35.000 euro opgeleverd. In de kerkdienst van BEAM, die wekelijks op NPO 2 wordt uitgezonden, werd zondagochtend een cheque overhandigd aan het Leger des Heils.
Volgens de EO kunnen 234 mensen worden geholpen door het opgehaalde bedrag. „De opbrengst van Code Rood overtreft al onze verwachtingen. Dit is wat jongeren in Nederland samen voor elkaar krijgen. Dat zorgt ervoor dat we als EO BEAM supertrots zijn op onze community”, aldus Maarten Vermeulen, hoofdredacteur van EO BEAM.
Het Leger des Heils is dankbaar voor de donatie. „We zijn ontzettend blij met dit bedrag om acute noodhulp aan vrouwen en mannen te kunnen geven. Een tas met boodschappen of een veilige plek om te slapen zijn zo belangrijk. Het raakt ons dat zoveel jongeren in actie zijn gekomen voor deze mensen, dat ze worden gezien”, laat Ineke van Buren van het Leger des Heils weten.
De wereldberoemde Wallen lijden zwaar onder de coronacrisis. De vrees bestaat dat sekswerk pas als laatste op gang zal komen in de 1,5 metersamenleving. Wordt het ooit weer zoals het was in the red light district? ‘We zijn erg recessiegevoelig.’
Sanne is sekswerker op de Wallen en daarnaast heeft ze een parttimebaan als officemanager bij een entertainmentbedrijf. Door de coronacrisis is ze van de een op de andere dag beide banen kwijtgeraakt en daarmee al haar inkomen. “We teren in op onze reserves en die zijn al niet zo groot,” zegt ze.
Sekswerk in tijden van corona is onmogelijk. De Wallen, tot voor kort het drukste stukje Amsterdam, zijn door de crisis gedegradeerd tot een spookwijk met lege straten. Al tijden vragen bestuurders en politici zich af hoe ze de Wallen rustiger kunnen krijgen, welnu, een virus van microscopische omvang heeft het voor elkaar gekregen, van de een op de andere dag: toeristen zijn verdwenen, de ramen van de sekswerkers zijn dicht, de horeca en de erotische theaters zijn gesloten. De enige plek waar het nog druk is, is bij houthandel Schmidt, waar de rijen voor de deur staan. Ook op de Wallen zijn ze aan het klussen geslagen.
Veiligheid
Sekswerkers zitten thuis of zijn vertrokken naar hun vaderland, veelal in Oost-Europa. “Ik denk dat meer dan de helft van de Oost-Europese vrouwen naar huis is gegaan,” zegt Eric Hamaker van boekhoudbedrijf Red Light Tax, dat veel sekswerkers bijstaat.
De beslissing om te stoppen was ingrijpend, maar niet moeilijk om te nemen, zegt Sanne. “Het gaat om onze veiligheid. Verder werken was eng. Italië ging al dicht vanwege corona, maar hier op de Wallen liepen nog veel Italiaanse toeristen rond.”
De eigenaar van een woning in Amsterdam-West moet een boete betalen van 25.000 euro omdat hij zijn woning voor illegale prostitutie zou hebben gebruikt. Dat heeft de voorzieningenrechter geoordeeld.
In 2016 had het college van b. en w. al vastgesteld dat de man zijn woning gebruikte voor illegale prostitutie — dus zonder vergunning — en dat hij 25.000 euro moest betalen als hij hier niet mee stopte.
Na een anonieme tip in 2019, bezochten toezichthouders de woning. Ze spraken toen een man die daar was voor een seksafspraak. Ook stuitte het team mensenhandel op de website kinky.nl op een advertentie voor seks, waarbij een foto was toegevoegd van de vermoedelijke slaapkamer van de woning. Een opsporingsambtenaar heeft toen via deze website een afspraak gemaakt met een prostituee. Hij moest zich op het adres van de man melden.
Het college oordeelde vervolgens dat de man de woning blijkbaar nog steeds gebruikte voor illegale prostitutie. Hij moest de boete alsnog betalen.
Hoger beroep
Hiertegen stelde de eigenaar beroep in bij de rechtbank Amsterdam. Hij vroeg de voorzieningenrechter te oordelen dat hij de boete niet hoeft te betalen. Hij beweerde onder andere dat hij niets afwist van wat er in zijn woning afspeelde — hij woonde zelf ergens anders — en dat hij niet de overtreder was. Ook vond hij de boete veel te hoog.
De voorzieningenrechter vond het uiteindelijk aannemelijk dat de woning gebruikt werd voor betaalde seks. De prostitutie was ‘aanzienlijk in omvang’. Ook vond de rechter het niet nodig om de boete te verlagen, omdat de man al sinds 2016 tegen het bedrag van de boete bezwaar kon maken maar dat niet had gedaan.
De voorzieningenrechter oordeelde dus dat er op dit moment geen reden is waarom de eigenaar van de woning de boete niet zou moeten betalen.
DEN HAAG – Drie partijen in de Tweede Kamer willen dat het kabinet actie onderneemt voor vrouwen (en mannen) in de prostitutie die door de coronacrisis in de problemen komen. „Ondanks herhaaldelijke verzoeken blijft actie tot nu toe uit, terwijl veel prostituees nu niet eens geld hebben voor voedsel”, melden coalitiepartners CDA en ChristenUnie en oppositiepartij PvdA. Zij roepen het kabinet op om „nu echt in beweging te komen voor deze momenteel zeer kwetsbare groep.”
Volgens hen is een grote groep prostituees niet geregistreerd bij de Kamer van Koophandel. Ze krijgen daardoor geen steun van de overheid en zitten in „acute broodnood.” Sommigen werken nu noodgedwongen thuis door, er kan sprake zijn van uitbuiting en hun gezondheid loopt gevaar.
Ook vragen CDA, ChristenUnie en PvdA om, net als burgemeester Femke Halsema van Amsterdam, sekssites tijdens de crisis te blokkeren. En ze vragen van het kabinet de garantie dat er genoeg hulpverlening is voor mensen die uit de prostitutie willen stappen.