Amsterdam is het zat. Terwijl de toeristen weer langzaam binnendruppelen, verzamelde burgerinitiatief ‘Amsterdam heeft een keuze’ al bijna 30.000 handtekeningen tegen het massatoerisme in de binnenstad – en de teller loopt.
Ook burgemeester Femke Halsema grijpt het momentum van de coronacrisis en presenteerde afgelopen maand een concreet plan tegen het verfoeide ‘prettoerisme’: het prostitutiegebied zal worden verplaatst naar een nieuw ‘erotisch centrum’ buiten de stad. Maar om de overlast weg te nemen en de sekswerkers niet onnodig dwars te zitten moeten die toeristen, bij uitstek de belangrijkste inkomstenbron, toch echt mee. Oftewel, dat erotisch centrum moet een volwaardig nieuw toeristisch centrum worden. Het is tijd voor New Amsterdam, herenhuisjes en grachtjes incluis.
In de slag om de binnenstad maakt de gemeente Amsterdam onderscheid tussen zogenoemde kwaliteitstoeristen en pret- of budgettoeristen. De stad wil vooral de laatste groep terugdringen. Pogingen vanuit de gemeente, de omliggende regio’s en de rijksoverheid om het toerisme te spreiden zijn echter bij uitstek op de eerste groep gericht. Kwaliteitstoeristen zijn best te porren voor een dagje Keukenhof, Haarlem of de Van Goghroute in Nuenen. Maar hoe krijg je de alsmaar groeiende groep prettoeristen de stad uit?
Uit recent onderzoek bleek dat coffeeshops voor 57 procent van de internationale bezoekers tussen de 18 en 25 jaar een ‘zeer belangrijke reden’ zijn om naar Amsterdam te komen. Het is zinloos kettingblowers en Britse vrijgezellenfeestgangers te willen verheffen tot brave cultuursnuivers bij Amsterdam Castle (Muiderslot) en de Flower Strip (Bollenstreek). Deze denkfout zagen we al bij eerdere plannen voor een nieuw toeristisch centrum op de Zuidas. Op zich een prima locatie, maar prettoeristen worden niet als vanzelf aangetrokken door ‘iconische architectuur’, ‘overdekte klimaatdomes’ en ‘een goede mall’, zoals planoloog Zef Hemel concludeerde na onderzoek in opdracht van de gemeente. Ook het geplande toeristenpretpark Holland World onder Hoofddorp is met zijn glijbanen en musea duidelijk op de verkeerde doelgroep gericht.
‘Crazy Amsterdam experience’
De bezoekers die de binnenstad onleefbaar maken, zoeken toch echt vooral de ‘crazy Amsterdam experience’. Dat bestaat uit weinig meer dan drank, wiet, Nutellawafels en prostitutie. Gelukkig hebben ze daar het echte centrum niet voor nodig, slechts iets wat erop lijkt en de naam Amsterdam draagt. Bouw de Wallen dus na buiten de stad en geef hier ruim baan aan bananenbars, bierfietsen en varende jacuzzi’s.
Op de Stopera wordt momenteel nagedacht over het sluiten van coffeeshops. Geef die coffeeshops eerst de kans te verkassen naar toeristenpretpark New Amsterdam. Stimuleer ook hotels te verhuizen door de toeristenbelasting binnen de ring radicaal te verhogen en koop de panden op voor huisvesting. De Nutellawinkels volgen vanzelf, evenals de luttele 8 procent Amsterdamse prostituanten. Werkgelegenheid wordt verplaatst, maar blijft behouden.
De monocultuurtoerist weet al gauw niet beter. Het ware Las Vegas is voor bezoekers niet downtown, maar de befaamde Strip. Kitsch en consumeren blijken wereldwijd steevast een gouden combinatie. Het kneuterig nostalgische Batavia Stad is niet alleen onder Nederlanders een ongekend succes. Ook buitenlandse toeristen stromen er in drommen heen, getuige de shuttlebus die zeven dagen per week vanuit de Prins Hendrikkade naar Lelystad rijdt. Inderdaad, mocht de Zuidas te duur blijken, is de Flevopolder een ideale alternatieve locatie voor het nieuwe toeristenpretpark. Flevoland probeert als hekkensluiter immers al lang een graantje mee te pikken van de 2 procent jaarlijkse toerismegroei in Nederland. Als budgetvluchten dan toch niet verboden worden, verban ze dan tenminste van Schiphol naar Lelystad Airport en maak combideals met Corendon, Easyjet en Ryanair.
Laten we hopen dat de Amsterdamse binnenstad een geliefde bestemming blijft onder oprecht geïnteresseerde toeristen, op zoek naar kunst, cultuur en de dingen die Amsterdammers zelf ook zouden willen bezoeken. Maar als je niet wilt dat je binnenstad een pretpark wordt, moet je erbuiten een bouwen.
Sticht New Amsterdam, een historische succesformule.