Sekswerkers op de Wallen zijn hun ‘gouden uurtjes’ kwijt sinds de sluitingstijden zijn vervroegd. Louche klanten laten ze nu toch binnen, met meer incidenten tot gevolg.
De 25-jarige Roemeense sekswerker Valentina aarzelde die zaterdagavond twee weken geleden een kort moment. Het was tegen drie uur ’s nachts, de nieuwe sluitingstijd. De potentiële klant van rond de 25 jaar had ‘een vreemde blik in zijn ogen’, maar ze had nog niet genoeg geld verdiend. “Hij keek onvriendelijk en bozig, maar ik had het geld nodig,” zegt ze in haar kamer op de hoek van de Oudezijds Achterburgwal en Boomsteeg.
Haar voorgevoel werd bewaarheid. “Hij was heel agressief, kwam boven op me liggen, trok me naar beneden aan mijn benen en drukte zijn borst tegen mijn gezicht. Ik kon geen adem meer halen. Het was zo eng. Ik stikte bijna.”
De alarmknop in haar kamer was buiten haar bereik. “Ik heb de gordijnen opengetrokken.” Hij schrok zich dood, kleedde zich vlug aan en verdween. “Die klant zou ik vroeger nooit hebben binnenlaten.”
Aantrekkingskracht verminderen
Sinds begin april moeten de ramen van sekswerkers op vrijdag en zaterdag in plaats van 06.00 uur al om 03.00 uur gesloten zijn, met als doel de overlast op de Wallen terug te dringen.
Horecazaken moeten vanaf 1 april op vrijdag en zaterdag om 02.00 uur de deuren sluiten en mogen na 01.00 uur ook geen nieuwe klanten meer binnenlaten. Burgemeester Halsema zei eerder dat de sekswerkers geen overlast veroorzaakten, maar dat de vroege sluitingstijden nodig zijn om de aantrekkingskracht op blow- en braltoeristen te verminderen.
Tegen de maatregel waren 481 bezwaren binnengekomen, die overigens allemaal ongegrond zijn verklaard. Maar tweeënhalve maand na de invoering van het nieuwe beleid stellen sekswerkers dat ze met de vervroegde sluitingstijd hun ‘gouden uurtjes’ op vrijdag en zaterdag missen, waarin ze een belangrijk deel van hun inkomsten verdienden.
Meer incidenten
Dat beeld kwam al naar voren tijdens de gemeentelijke hoorzitting over het onderwerp, eind vorige maand, waar onder meer horecaondernemers en sekswerkers inspraken.
In gesprek met Het Parool stellen een tiental sekswerkers en raamexploitanten (gezamenlijk in het bezit van ruim tachtig van de ongeveer 230 ramen op de Wallen) dat het in de praktijk tot meer incidenten in de peeskamers leidt.
De Roemeense Laura (29) en Monica (32), die in de Boomsteeg staan, vertellen dat ze sinds de maatregel een kwart van hun inkomsten missen. “Er stond vrijdag rond 01.00 uur een Fransman van rond de 22 voor het raam. Hij zag er een beetje viezig uit. Normaal weiger ik een man die me aanspreekt met: ‘Hey bitch, how are you?’ Ik probeerde aardig te zijn. Maar toen hij in mijn kamer was, legde hij een groot mes onder het kussen. Het liep uiteindelijk goed af maar het was zo beangstigend,” zegt Laura. Omdat ze problemen liever ‘met elkaar’ oplossen, heeft ze niet de politie gebeld.
Mee naar huis
Collega Monica zag Laura ‘shaken’ toen ze haar opving. “De klanten weten dat we geld nodig hebben. Ik onderhoud bijvoorbeeld mijn moeder. Ze weet wat voor werk ik doe. Maar de rekeningen moeten betaald worden.” Laura: “Ik heb een huur van 2500 per maand. We spraken er net met elkaar over om klanten misschien mee naar huis te nemen na drie uur. Maar ik ben daar natuurlijk wel bang voor.”
Op dat moment krijgt ze een telefoontje van een klant die net in Amsterdam is aangekomen en zaterdagnacht met haar wil afspreken voor wat langere tijd in haar kamer rond halfdrie. Ze aarzelt en checkt bij haar raamexploitant Pim van Burk. “Hij vroeg me om dan naar zijn hotel te komen. Wat zal ik doen?” Uiteindelijk besluit ze op het verzoek in te gaan.
Twee dagen later vertelt ze dat de man zich agressief gedroeg. “Hij wilde zonder condoom. Ik zag dat hij drugs had gebruikt. Hij betaalde voor een uur, maar ik was zo bang dat ik na een halfuur ben weggegaan.”
Te veel rompslomp
Raamexploitant van Red Light Office Boomsteeg Pim van Burk houdt sinds april 2022 de cijfers van het aantal incidenten in excelbestanden bij van zijn eigen 24 ramen en die van raamexploitant Frits Voet (zes ramen). Van Burk sprak ook al in bij de gemeentelijke hoorzitting.
Hij spreekt van een stijging van ruim 40 procent van het aantal gemelde incidenten sinds de invoering van de vroege sluitingstijden. In de eerste negen weken (65 dagen) na de sluitingstijden waren er in totaal 40 incidenten; ruim vier per week. Het jaar daarvoor ging het nog om bijna drie incidenten per week.
De gesproken sekswerkers zeggen het melden van incidenten bij de politie ‘te veel rompslomp en tijd’ te vinden. Het lijkt te stroken met het beeld van de politie, die zegt de toename van incidenten ‘niet te herkennen’.
De gemeente daarentegen zegt ‘signalen van meer incidenten te hebben ontvangen’. Een woordvoerder van de burgemeester: “Maar het is ons nog niet duidelijk wat er precies speelt. We hebben een scherper beeld nodig en blijven daarom monitoren, zoals ook is toegezegd aan de gemeenteraad.”
Fysieke agressie
Van Burk, met veertien kamers van het voormalige My Red Light aan de Oudezijds Achterburgwal/Boomsteeg en tien kamers in onder meer de Bloedstraat en Molensteeg: “Bij ongeveer de helft gaat het om fysieke agressie tussen de sekswerker en de klant of een passant. Een kleiner deel betreft verbale agressie. In de meldingen zitten incidenten van klanten die geen condoom willen omdoen of het stiekem verwijderen. Ze proberen de dames te zoenen of te filmen. Een sekswerker kreeg een klap in haar nek, een ander werd bij de deur betast aan haar borsten.”
Hij wil benadrukken dat hij zich niet uitspreekt voor eigen gewin. Sterker, de vroege sluitingstijden zijn niet slecht voor zijn portemonnee. De sekswerkers betalen hetzelfde bedrag, maar mogen eerder op de dag beginnen met werken op de vrijdag en zaterdag. Van Burk: “Het scheelt me zelfs personeelskosten voor de beveiliging; in het weekend zijn ze na drie uur niet meer nodig.”
Een andere raamexploitant met veertig ramen op de Wallen die vanwege ‘het stigma’ anoniem wenst te blijven, merkt dat de alarmknop vaker wordt ingedrukt.
“Sekswerkers zijn wanhopig omdat ze te weinig verdienen. Dat levert meer problemen op.” Ook weet ze dat zes tot acht meisjes die achter haar ramen staan, vlak voor sluitingstijd met klanten meegaan naar een hotel. “Ik heb ze gewaarschuwd voorzichtig te zijn,” zegt ze.
Alicia (30) en Anna (28), eveneens sekswerkers uit Roemenië, vertellen dat ze dat inderdaad doen. “Vroeger hoefde dat niet. We verdienden genoeg achter het raam,” zegt Alicia die een maand geleden, op een vrijdagnacht rond 02.30 uur, met een Belg van een jaar of vijftig meeging naar zijn hotel. “Hij leek heel aardig maar in het hotel veranderde zijn toon. In mijn kamer heb ik de macht, in de hotelkamer denkt hij die te hebben. Hij wilde dingen op zijn manier. Het was een hele nare ervaring.”
Stress
Anna had een klant die voor vijftien minuten had betaald maar na afloop zijn geld terug wilde. “Hij begon te schreeuwen als een gek. Ik was bang dat hij me zou slaan en heb de alarmknop ingedrukt. Uiteindelijk hebben we ook de politie ingeschakeld. Het was een man die ik vroeger zou hebben geweigerd.” Dat ze dergelijke klanten binnenhalen, levert stress op, zeggen ze.
De Spaanse ‘ladyboy’ Natasja (40) in de Bloedstraat, waar veel transgender sekswerkers staan, is niet anders gaan werken. “Ik neem geen klanten aan die me niet bevallen. Ik houd hetzelfde filter.”
Zij heeft vooral last van de inkomstenderving, en dat geldt voor meer collega’s in de Bloedstraat. Ze verdient nu 25 tot 30 procent minder. “Mijn klanten willen discretie en komen juist daarom tussen drie en vijf uur ’s nachts. Toen dat op vrijdag en zaterdag niet meer kon, verdiende ik op die dagen slechts tweehonderd euro, terwijl mijn kamer al 220 euro kost. Ik werk daarom nu niet meer op zaterdag. Ik heb daardoor ook klanten verloren.”
Straatprostitutie
Arno, die al twaalf jaar als manager in dienst is van een raamexploitant met elf ramen op de Oudezijds Achter- en Voorburgwal, loopt constant rondjes over de gracht om de situatie in de gaten te houden. Hij ziet geen verband tussen de verkorte openingstijden en de incidenten, maar ziet vaste sekswerkers wel van de vrijdag of zaterdag vertrekken, naar de dagen dat ze nog wel tot 06.00 uur mogen werken.
“Ze kiezen liever voor de woensdag of zondag. In het weekend staan er dan andere meisjes. Ik hoorde ook laatst van een raamexploitant dat hij op een zaterdag straatprostitutie zag. Het waren geen meisjes van ons, het waren externen.”
Volgens Arno is de overlast van straatdealers toegenomen. Ze staan vaak voor of bij sommige ramen. “Ze lopen soms met de klant mee de kamer in. Of die klant gaat erop in en heeft dan geen geld meer voor het meisje of hij schrikt zich dood en verdwijnt. En als zo’n meisje er wat van zegt, gaat hij schelden of dreigen: we schieten je neer.”
Fel wit licht
Arno en Van Burk hebben zes weken geleden lampen laten plaatsen bij de ramen die via de telefoon kunnen worden aangezet waardoor de dealer in fel wit licht komt te staan. Van Burk die een dealer op de hoek van de Boomsteeg signaleert demonstreert het. Hij zet het licht aan. De man schrikt, kijkt verbaasd naar boven en maakt zich uit de voeten.
Rest de vraag wat bewoners van de vervroegde sluitingstijden vinden – die zijn immers in het leven geroepen om de leefbaarheid op de Wallen te verbeteren. De meningen zijn verdeeld. Bewoner Ed Huijg van Stop de Gekte noemt het resultaat ‘marginaal’: “Het is een stapje vooruit, de herrie is wat minder. De sekswerkers zouden net als de horeca eigenlijk in het weekend ook om 02.00 uur dicht moeten. Dan wordt de aantrekkingskracht van de Wallen nog minder.”
Bewoner Paul van Egmond ervaart die rust niet. “De sociale controle is helemaal weg. Het is een getto aan het worden. Veel vechtpartijen, berovingen en overlast. Ik begrijp ook niet dat de mensen die dit hebben verzonnen, dachten dat de rust zou terugkeren. Wij, een aantal buurtbewoners en ondernemers, hebben constructieve ideeën om het op de Wallen en in de naastgelegen straten beter in de hand te houden. Helaas hebben we tot op heden geen enkele reactie ontvangen ondanks dat we regelmatig contact hebben gezocht met de gemeente.”
Een bewoonster van de Oudezijds Voorburgwal bij de Oude Kerk ervaart ‘iets meer rust’. Maar de komst van dat erotisch centrum zou meer helpen. “Dat moeten ze vestigen in het hotel naast het CS. Kunnen de klanten zo vanuit de trein er binnenstappen.”
Bron: Parool.nl