De een vindt het een ‘fuckfabriek’, de ander ziet het nieuwe erotisch centrum in Amsterdam als keurige, veilige haven voor prostituees. Nu is de hoofdstad in een wespennest terechtgekomen. Want de weerstand tegen raamprostitutie op de Wallen is groot, maar verplaatsing is ook een heet hangijzer. Morgen buigt de Amsterdamse gemeente zich over een potentiele locatie.
Het was me het inspraakavondje wel, eerder deze maand, nadat de gemeente Amsterdam eindelijk een plek had aangewezen voor een nieuw erotisch centrum. De een begon te zingen, à la Acda en De Munnik: ‘Is dit mijn stad niet of nooit geweest’. Een ander begon een afscheidsbetoog in de stijl van Toon Tellegen, doorgaans eerder te horen op begrafenissen. En er was een diep teleurgestelde GroenLinks-stemmer, die harde woorden sprak richting burgemeester Halsema: ‘Femke heeft zich ingegraven in haar fuckfabriek!’
Nu komt de volgende ronde eraan. Donderdag wordt de locatiekeuze in de gemeenteraad besproken. Wat Halsema wil: een veilige haven voor zo’n honderd prostituees die nu op de Wallen huizen. Het erotisch centrum moet aan de Europaboulevard in stadsdeel Zuid komen. Om zo de binnenstad te ontlasten, die al jaren zucht onder de enorme groei van het aantal toeristen.
Een gewoon beroep
Maar met dat plan begeeft Amsterdam zich in een wespennest, weet ook Rodney Haan, adviseur mensenhandel en cameratoezicht bij het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV). ,,We worden allemaal geboren door de daad, maar als het over seks gaat – specifiek betaalde seks – dan worden we nerveus. Prostitutie wordt op één hoop geveegd met criminaliteit, met uitbuiting, terwijl het in de basis een gewoon beroep is, dat legaal mag worden uitgeoefend. En er is een markt voor, zo simpel is het ook. Ook voor raamprostitutie geldt dat er behoefte aan is.’’
Maar mede door die ‘nervositeit’ en verhalen over criminaliteit staat de raamprostitutie onder druk. Den Haag wil ervan af, maar hoe, dat is de grote vraag. Utrecht hakte in 2013 de knoop door en sloot de raamplekken aan het Zandpad, maar ruim tien jaar later is duidelijk dat het ondanks meerdere pogingen nooit gaat lukken het beoogde Nieuwe Zandpad van de grond te tillen. Op dit moment ligt er een plan om proeftuinen te beginnen, waar sekswerkers hun beroep ‘veilig, transparant en schoon’ kunnen uitoefenen. Aan de ene kant wordt gemikt op sekswerk op één of twee kleinschalige locaties, waar eventueel ook raamprostitutie mogelijk zou zijn. Daarnaast zou een proef gedraaid kunnen worden met thuiswerk in een eigen woning.
Dat laatste is naar Tilburgs voorbeeld, waar vergunningsvrij thuis kan worden gewerkt. ,,Wij zien sekswerk als werk, gelijk aan alle vormen van werken aan huis’’, vertelt een woordvoerder van de gemeente. ,,En we weten dat thuiswerkers vaak personen zijn die dit gelegaliseerde beroep uit vrije wil uitoefenen. Cruciaal in ons beleid is dat we niet meer praten óver, maar mét sekswerkers.’’ Controles richten zich op plekken waarvan wordt vermoed dat er iets niet in orde is.
Geen overlast
De gemeente kan met trots zeggen dat het goed gaat. Er zijn geen meldingen van overlast over de thuisprostitutie. Steden als Utrecht, Rotterdam, Den Bosch en Apeldoorn vragen om informatie en ondertussen is er in Tilburg zelfs een missie ontstaan. ,,We willen het stigma ten aanzien van sekswerk doorbreken.”
Dat is precies hoe ook Haan van het CCV het graag ziet: dat het draait om de feiten. ,,Bij het telen van champignons of het kweken van bloemen is mogelijk ook sprake van uitbuiting, maar dat betekent niet dat we over die hele sector dezelfde nervositeit voelen als bij sekswerk. Doordat de maatschappij kijkt naar sekswerk als ‘niet normaal’, stonden bijvoorbeeld in Utrecht bewoners op hun achterste benen toen de gemeente een nieuw Zandpad wilde starten. Daar ging het zover dat een beleidsmedewerker werd bedreigd.”
En nu ontstaat in Amsterdam een gordiaanse knoop, constateert Haan. Hij gelooft niet dat met zekerheid is te zeggen dat een erotisch centrum dé oplossing is om de binnenstad te ontlasten. ,,Er zijn veel touwtjes om aan te trekken.’’ De stad kent immers vele attracties, van wisselend niveau. Net zo min kan hij stellen dat een sekscentrum, waar prostituees zelfstandig aan de slag zouden kunnen, nu een heilige graal is of een lugubere fuckfabriek. Dat maakt de discussie enkel lastiger.
Voorstander
Maar als ze ergens de antwoorden moeten kunnen vinden, dan is het in de hoofdstad, zegt die ene Amsterdammer die zich als witte raaf meldde op de rumoerige inspraakavond begin februari. Midas Meester brak een lans voor het erotisch centrum, met als enige medestander een mannelijke prostituee.
Meester: ,,Als het om de Wallen gaat, is er heel veel valse nostalgie. Die zorgt dat wordt gedacht dat raamprostitutie daar moet blijven. Maar het is er eeuwenoud en onveilig. Mijn broertje is uit de buurt verhuisd omdat zijn dochtertje ‘s avonds niet over straat kon. Ik begrijp zeker dat mensen bang zijn voor een groot, nieuw erotisch centrum. Maar het is juist een prachtige kans om alle input te verwerken in iets waar iedereen blij van wordt, door het concept in te vullen zoals we zelf willen. Met goede regulatie, waar superveilig gewerkt kan worden, bij de klanten op de Zuidas in de achtertuin. Als het ergens kan, dan is het hier.’’
Bron: ad.nl