Seks gaat om meer dan voortplanting en dat blijkt: jongeren herkennen zich niet in de seksuele voorlichting op school en gaan daarom vaak online op zoek. Zeker jonge homo’s, intersekse of non-binaire personen vinden dáár herkenning. Is deze zoektocht alleen maar gevaarlijk of biedt ‘ie ook veel goeds? “Jongeren ervaren sexting als positief”, vertelt onderzoeker in Gender Studies Marijke Naezer in De Nieuws BV.
Over de huidige manier van voorlichting bestaan zorgen. De ‘piemel in vagina’ is de kern van veel seksuele voorlichtingen. Terwijl andere onderwerpen als seksueel plezier, seksuele diversiteit, romantiek, online seksualiteit en seksueel geweld onderbelicht worden.
Seksuele voorlichting wordt vaak vanuit een volwassen perspectief ingestoken. Zo worden jongeren niet aangemoedigd om zelf op zoek te gaan, verschillende perspectieven te onderzoeken en om dat allemaal op hun eigen manier te doen.
Wat is normaal?
Presentator Jurre Geluk heeft bij Spuiten en Slikken de serie ‘Seksmobiel’ gemaakt. Daarbij ging hij samen met bekende Nederlanders in op vragen van jongeren. “Onze inbox overstroomde”, zegt Geluk. “Dat was voor ons een teken van: er is heel veel hulp nodig. En waar we eigenlijk tegenaan liepen was dat alles te vinden is. Zelfs de meest extreme dingen. Met één klik ben je er.”
Maar, jongeren weten volgens Geluk niet wat ‘normaal’ is. “Normaal bestaat niet, maar hoe gaat het nou echt als je de eerste keer seks hebt?” Zo kregen ze een keer de vraag van een meisje: ‘Iedere keer als ik seks heb met mijn vriendje, komt hij klaar in mijn gezicht. Hoe zeg ik een keer lief dat ik dit ook een keer anders wil?’
“Dit is precies wat hier allemaal misgaat. Consent, denken dat dat normaal is en het niet durven zeggen. In porno zie je vaak dat dit gebeurt, maar dit is niet normaal”, aldus Geluk.
Begint het praten bij ouders?
Volgens Naezer ligt in de seksuele opvoeding zeker een rol bij de ouders. “Ook vanuit het perspectief van de jongeren. Ouders en docenten zijn gewaardeerde bronnen van kennis en informatie. Maar niet de enige bronnen waar ze naar op zoek zijn.”
Jongeren willen naast ouders en docenten, ook van leeftijdsgenoten horen hoe die over bepaalde dingen denken en welke ervaringen zij hebben. “Maar dat wil niet zeggen dat ouders en docenten geen rol hebben”, aldus Naezer.
Rol online seksuele vorming
Uit het onderzoek van Naezer kwam dat het beleven van seksuele avonturen online iets is waar jongeren van alles van leren. Dat het bijvoorbeeld ook een manier is om romantiek vorm te geven. Naezer: “Het kan helpen om kennis en informatie te vinden: met name voor gemarginaliseerde groepen is dat heel belangrijk. Omdat zij offline niet die informatie vinden.”
Naezer: “Onze voorlichting is nog zo hetero normatief en zo gericht op twee groepen: je hebt jongens en je hebt meisjes. Een relatie is tussen een jongen en een meisje, seks is penis in vagina. En alles wat daar niet binnenvalt, daar hoor je offline heel weinig over. Terwijl daar online heel veel over te vinden is.”
Alleen is het voor jongeren wel lastig om zelf te oordelen wat ‘normaal’ is, beaamt ook Naezer. Dat is lastig als je alleen je informatie online haalt. Naezer geeft aan dat dat online ook getoetst wordt: “Er zijn jongeren die erover spreken op bepaalde social media of forums. En die wisselen onderling uit van, wat vind jij normaal? Dus als je het hebt over bepaalde seksuele activiteiten of bepaalde leeftijden waarop je dingen doet, met wie je dingen doet of hoe je dat doet. Dat vinden jongeren ook fijn om bij elkaar te toetsen.”
Het hele spectrum aanbieden
Geluk heeft zelf moeite gehad met het uit de kast komen. In z’n hoofd werd het alleen maar groter omdat hij zelf geen rolmodellen had. “Er zijn nu veel rolmodellen, influencers die gay zijn of transgender. Ik denk dat het wel het verschil had gemaakt voor mij.”
Volgens hem hoeven wij niet direct te zeggen wat normaal is of wat je moet doen. Maar we moeten wel het hele spectrum aanbieden. En daarin in ieder geval geen verschil maken. Dan kunnen de jongeren zelf uitkiezen wat voor hen werkt.
De gevaren van online ontdekken
Iets wat gauw aan online seksualiteit verbonden wordt is sexting. Dat is het uitwisselen van video’s en foto’s die seksueel getint zijn. Jongeren sturen bijvoorbeeld naaktfoto’s naar hun partner. Dit kan gevaarlijk zijn als het in verkeerde handen terechtkomt. Er zijn voorbeelden van slachtoffers die zelfmoord gepleegd hebben.
Naezer zegt: “In de meeste gevallen lekken deze beelden niet uit. Jongeren ervaren sexting als positief. Vooral de gemarginaliseerde groepen.” Voor deze groep is online een extra plek om jezelf te ontwikkelen. “Er gaan dingen mis. Dat beeldmateriaal zonder jouw toestemming wordt verspreid of dat je wordt afgeperst.” Aan sexting zitten dus risico’s verbonden.
Maar, zegt Naezer: “Gezien alle voordelen die jongeren van online activiteiten hebben, kan het een heel waardevol onderdeel zijn van de seksuele ontwikkeling van jongeren.” Het afraden van sexting is volgens haar zonde. Uit het onderzoek van Naezer komt dat het juist afraden zorgt dat plegers van seksueel overschrijdend gedrag online zich gesteund voelen, en het voor slachtoffers voelt alsof ze in de kou worden gezet.
“Juist dát geeft plegers het gevoel dat ze in hun recht staan als ze andermans materiaal gaan verspreiden.” Dat zorgt er volgens haar weer voor dat slachtoffers denken dat het hun eigen schuld is. “Wij doen jongeren geen dienst met deze boodschap. Als de ander daar misbruik van maakt, dan is het de fout van de ander en daar moeten we het echt vaker over hebben.”
Bron: nporadio1.nl